ایران و هرزگی دیپلماتیک روسها

موضع گیری روسیه در برابر برنامه هسته ای جمهوری اسلامی باعث شگفتی
کارشناسان شده است. تعمیق تنش های استراتژیک این کشور با ایالات متحده در
حوزه های بسیار متنوعی که در طی 9 سال گذشته شاهد بوده ایم، باعث شده است
که انتظارات از این کشور در سیاست خارجی به گونه دیگری باشد. همراهی
تلویحی روسیه با سیاست های آمریکا علیه ایران در شرایطی که این کشور در
حوزه های گسترده ای تحت فشار ایالات متحده قرار دارد، متناقض می نماید.

این نخستین بار نیست که روسیه در سیاست خارجی از رفتاری متناقض که باعث
تردید متحدانش می شود، استفاده می کند. در سال 2001 که جورج دبلیو بوش
سیاست جنگ علیه تروریسم را اعلام و نبرد علیه افغانستان را آغاز کرد،
روسیه را در کنار خود یافت. این اقدام روس ها باعث شگفتی و وحشت چینی ها
شد زیرا حمله به افغانستان مستلزم ورود ارتش آمریکا به این کشور و آسیای
مرکزی بود، همان چیزی که اندکی بعد با انقلاب های رنگی به محل حضور
آمریکایی ها تبدیل شد و روس ها هم اکنون مشکلات زیادی برای بیرون کردن این
کشور از منطقه دارند.

تحلیل سیاست درست در آن مقطع دشوار نبود اما شاید راز آن در سیاست
هرزگی دیپلماتیک روس ها نهفته باشد که می خواهند همه را همزمان با خود
داشته باشند. در کنفرانس های داغ پس از جنگ دوم جهانی که مقامات کشورهای
پیروز یعنی، اتحاد شوروی، انگلیس و آمریکا در مورد دنیای پس از جنگ سخن می
راندند یکی از مقامات آمریکایی گفت که در سخنرانی مولوتوف، وزیر خارجه
اتحاد شوروی، 17 تناقض وجود دارد. شاید سرگئی لاوروف نیز از سنت مولوتوف
پیروی می کند. روس ها ورود آمریکا به افغانستان را پذیرا شدند اما هم
اکنون با عواقب آن دست به گریبان هستند، همان چیزی که در مورد آلمان اتفاق
افتاد زیرا ارتش های غربی دو ماه و نیم پس از ارتش سرخ به برلین رسیدند.

سیاستی که این کشور در همراهی با آمریکا در پیش گرفته، یک خطای
استراتژیک است. در حالی که اوباما با فریبکاری تمام از ملغی کردن طرح سپر
دفاع موشکی سخن می راند، آن را توسعه داده است. وی در ابتدا آن را ملغی
اعلام کرد اما اندکی بعد گفت که این طرخ بر روی کشتی ها نصب می شود و هم
اکنون از توسعه آن به دیگر کشورهای اروپای شرقی می گوید. ضمن اینکه نخستین
محموله موشک های پاتریوت به لهستان وارد شده است. هیچ کس گمان نمی کند که
این طرح برای مقابله با ایران باشد و این بی معناترین بهانه ای است که
مقامات آمریکایی می توانند بر زبان آورند.

اما روس ها در همراهی با آمریکا علیه ایران چه منفعتی خواهند داشت؟

برخلاف روسیه که دشمن کلان ایالات متحده است، ایران دشمن منطقه ای این
کشور به شمار می رود. آمریکا روسیه را هم در اروپای شرقی، هم در آسیای
مرکزی و هم در شرق اروپا تحت فشار قرار داده است. پروژه سپر دفاع موشکی،
طرحی برای وارد کردن روسیه در یک رقابت تسلیحاتی است. این طرح علیه چین
نیز وجود دارد اما چینی ها با هوشمندی با آن برخورد کرده اند. چین و روسیه
از به راه افتادن یک رقابت تسلیحاتی با ایالات متحده وحشت دارند زیرا از
جهت توان فناوری و همچنین اقتصادی، قدرت رقابت ندارند. این مساله در مورد
چین بیش از روسیه صادق است. چین تحت هیچ شرایطی خود را درگیر یک رقابت
تسلیحاتی با آمریکا نخواهد کرد.

روسیه به آمریکا امتیازاتی می دهد که در برابر آن، چیزی دریافت نمی
کند. در شرایطی که هیچ یک از طرح های آمریکا علیه روسیه متوقف نشده و این
کشور همچنان به پیش می تازد، روسیه در مورد عدم گسترش ناتو به شرق از
آمریکایی ها رودست خورد. این ماجرا در استقلال کوزوو نیز با تمام قدرت
تکرار شد و در سپر دفاع موشکی و انقلاب های رنگی نیز به مانند گذشته. روس
های به امید جلب همکاری آمریکا به آب و آتش می زنند.

اما این سیاست گیج و گمراه کننده روس ها زیانی برای جمهوری اسلامی
ندارد. ایران در یافتن متحدان جایگزین مشکلی ندارد و نشان داده است که می
تواند به خوبی از امکانات بسیار زیادی که در اختیار دارد استفاده نماید.
اجلاس تهران و بیانیه پایانی آن در باره انتقال سوخت گوشه ای از توان فرصت
سازی جمهوری اسلامی است. با این اوصاف روسیه در یک همکاری یک سویه و بازی
دو سر باخت با آمریکا وارد تعامل شده است. بازگشت روسیه به سیاست هرزگی
دیپلماتیک ثمری برای این کشور نداشته و تنها باعث می شود که جایگاه آن در
بین متحدانش بیش از پیش به خطر بیافتد،‌ هشداری که احمدی‌نژاد با صراحت
تمام در جمع مردم کرمان خطاب به روس‌ها بیان کرد.